Osadnictwo zaczęło się tu rozwijać w epoce kamienia. Z czasów wczesnośredniowiecznych na uwagę zasługują pozostałości grodziska w Śremie, leżącego na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych. Wieloletnie wojny oraz częste epidemie w XVI i XVII wieku doprowadziły do znacznego wyludnienia tych terenów, a w następstwie do sprowadzenia tu olędrów, którzy mieli gospodarczo ożywić opustoszałe ziemie. Dziś po dawnych osadnikach pozostały jedynie cmentarze ewangelickie, niestety w dużym stopniu zniszczone.

Do szczególnie atrakcyjnych śladów działalności ludzkiej na opisywanym terenie należy barokowo-klasycystyczny pałac Raczyńskich z XVIII wieku w Rogalinie wraz z otaczającym go rozległym parkiem, dzielącym się na późnobarokowy ogród francuski i romantyczny park angielski, w którym rosną słynne pomnikowe dęby nazwane od imion legendarnych założycieli państw słowiańskich: „Lech”, „Czech” i „Rus”. Mniej znany, lecz równie sędziwy wiekiem, jest dąb „Edward” rosnący samotnie przy zejściu ze skarpy na terasę zalewową. Dzięki zamiłowaniu Raczyńskich do sztuki i literatury zgromadzono w pałacu bogatą kolekcję malarstwa i literatury. Rogalin był także jednym z ważniejszych ognisk życia kulturalnego. Bywali tutaj: Adam Mickiewicz, Henryk Sienkiewicz, Julian Ursyn Niemcewicz, Jacek Malczewski czy Leon Wyczółkowski. Ostatni właściciel, Edward Raczyński – prezydent Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie, utworzył Fundację imienia Raczyńskich, za której pośrednictwem przekazał cały majątek rodu Muzeum Narodowemu w Poznaniu. Hrabia Edward Raczyński został pochowany w dolnej części świątyni-mauzoleum w Rogalinie, wybudowanej w latach 1817–1820. Architektonicznym pierwowzorem dla tej budowli była świątynia rzymska z I wieku p.n.e. z Nimes.

Spośród zabytków architektury parku na szczególną uwagę zasługują także obiekty sakralne: drewniany kościół św. Michała Archanioła i Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Rogalinku (wybudowany na przełomie XVII i XVIII wieku), drewniany kościół św. Jakuba Apostoła w Żabnie o konstrukcji sumikowo-łątkowej (wybudowany w 1789 roku), oraz późnogotycki kościół św. Barbary z połowy XV wieku w Jaszkowie. Tuż obok kościoła, w dawnym budynku nowicjatu Sióstr Służebniczek Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, mieści się dziś Izba Pamięci błogosławionego Edmunda Bojanowskiego – założyciela zgromadzenia i twórcy ochronek wiejskich w Polsce.