W świetle badań archeologicznych pierwsze ślady pobytu człowieka na obszarze leżącym w granicach dzisiejszego parku pochodzą ze starszej epoki kamienia, natomiast wyraźniejszy rozwój osadnictwa nastąpił w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. Należy podkreślić, że obszar dzisiejszego parku z racji swojego puszczańskiego charakteru był zawsze słabo zasiedlony, a osady najczęściej powstawały na obrzeżach lasu oraz wzdłuż cieków wodnych i rynien pojeziornych.

Z zachowanych zabytków najliczniej reprezentowane są obiekty sakralne. Jednym z najbardziej znanych jest sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Dąbrówce Kościelnej zbudowane w połowie XX wieku na miejscu wcześniej spalonego kościoła. Dziś sanktuarium jest miejscem gromadzącym rzesze pielgrzymów przybywających na wrześniowy odpust. W otulinie parku, na uwagę zasługuje kompleks pocysterski w Owińskach z klasztorem, który obecną formę uzyskał z początkiem XVIII wieku, neobarokowym kościołem św. Jana Chrzciciela, plebanią oraz parkiem (XVIII w.). Centrum miejscowości uatrakcyjnia zespół pałacowy, w skład którego wchodzi klasycystyczny pałac z pierwszej połowy XIX wieku, otoczony parkiem z pomnikowymi okazami drzew, do którego prowadzą dwie bliźniacze, murowane bramy wjazdowe. Warto również odwiedzić drewniane świątynie w Kicinie z XVIII wieku oraz w Wierzenicy (nawa i prezbiterium pochodzą sprzed 1589 roku), będące przystankami na trasie Szlaku Kościołów Drewnianych wokół Puszczy Zielonka. Malowniczo położone na wzniesieniach, posiadają w swoim wyposażeniu niezwykłe dzieła sztuki, jak choćby płaskorzeźby na drzwiach z brązu w neoklasycystycznym pomniku grobowym Augusta Cieszkowskiego w wierzenickim kościele. W samym parku najstarszą drewnianą budowlą jest dzwonnica z XVIII wieku we Wronczynie, która ocalała z pożaru kościoła. Ciekawym obiektem jest także drewniany rzeźbiony słup, stojący przy drodze leśnej z Zielonki do Tuczna, którego przeznaczenie nadal pozostaje tajemnicą.