Akcja Żaba to realizowane na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy działanie, zapoczątkowane przez Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych w 2006 roku. My włączyliśmy się w te działania w 2016 roku.
Płazy to w skali świata najbardziej zagrożona wyginięciem grupa zwierząt. Liczne obserwacje i dane naukowe wskazują na wyraźne zmniejszanie się stanu liczebnego niektórych polskich populacji płazów. Trendy te obserwuje się także w całej Europie. Do najważniejszych przyczyn wymierania płazów należą: niszczenie ich siedlisk, zanieczyszczenie wód, zmiany klimatu i będące ich skutkiem długotrwałe susze, patogeny rozprzestrzeniane za pośrednictwem ludzi oraz masowa śmiertelność na drogach, szczególnie w czasie wiosennej i jesiennej migracji. Zanikanie lokalnych populacji powodują głównie czynniki antropogeniczne, prowadzące najczęściej do utraty podstawowych siedlisk, a także wzrastające zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego środkami chemicznymi (na przykład nawozami, środkami ochrony roślin).
Wraz z nadejściem wiosny płazy po przebudzeniu ze snu zimowego udają się do zbiorników wodnych w celu odbycia godów i złożenia jaj. Na trasie ich wędrówki bardzo często znajdują się drogi, które stanowią niebezpieczną barierę migracyjną. Nawet jeśli na drodze, którą muszą pokonać płazy, ruch samochodowy jest niewielki, śmiertelność płazów może osiągnąć niebezpiecznie wysoki poziom. Nawet mało uczęszczana droga może rocznie pozbawiać życia 50% płazów próbujących pokonać przeszkodę i być zagrożeniem dla przetrwania lokalnej populacji płazów.
Akcja Żaba to realizowane na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy działanie, zapoczątkowane przez Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych w 2006 roku. My włączyliśmy się w te działania w 2016 roku. Podstawą tego przedsięwzięcia jest współpraca z lokalnymi szkołami i instytucjami, projekt obejmuje więc dwie drogi działania: edukację ekologiczną lokalnej społeczności oraz czynną ochronę płazów w terenie. Na czym to polega? W ramach Akcji Żaba wzdłuż wybranych, lokalnych fragmentów dróg, na których śmiertelność płazów jest najwyższa, budowane są ogrodzenia tymczasowe z siatki tynkarskiej zamocowanej na palikach, przy których instaluje się rury PCV, pełniące rolę spowalniaczy. Wpadają do nich migrujące płazy, które są następnie wyciągane przez wolontariuszy i bezpiecznie przenoszone na miejsce odbywania godów. Rozpoczęcie Akcji zależne jest od warunków pogodowych w danym roku i od spodziewanego wybudzenia się płazów ze snu zimowego, zazwyczaj przypada jednak na przełom lutego i marca.
Rozpoczęcie działań terenowych poprzedza szereg zajęć edukacyjnych przeprowadzanych w szkołach podstawowych, zlokalizowanych na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy. Podczas zajęć dzieci dowiadują się, jak rozpoznawać poszczególne gatunki płazów zamieszkujących parki krajobrazowe, w jaki sposób czynnie je chronić i jak zapobiegać zagrożeniom, czyhającym na tę grupę zwierząt. Poznają także zasady bezpieczeństwa podczas wykonywanych prac oraz rolę płazów w ekosystemach, a poprzez bezpośredni kontakt i zaangażowanie w ochronę czynną zaczynają czuć się współodpowiedzialni za stan lokalnej przyrody. Każdego roku ponad 100 wolontariuszy z pięciu lokalnych szkół od pierwszych dni marca codziennie według ustalonego grafiku monitoruje ogrodzenia w celu bezpiecznego zbierania i przenoszenia płazów do miejsc ich rozrodu. Przenoszone płazy są liczone i oznaczane, a zebrane dane stanowią ważny element inwentaryzacji prowadzonych przez naszych pracowników. Podsumowaniem działań wolontariuszy i nagrodą za ich zaangażowanie się w ochronę przyrody jest organizowane w maju lub czerwcu Święto Żaby – plenerowe wydarzenie, które łączy zajęcia edukacyjne, wycieczki i zabawę na świeżym powietrzu.
Zaangażowanie wolontariuszy i opiekunów biorących udział w akcji do 2023 roku pozwoliło uratować od śmierci na drogach ponad 10 500 osobników należących do 10 gatunków. Najliczniej spotykanym gatunkiem jest kumak nizinny (Bombina bombina) – ponad 4 200 osobników, oraz ropucha szara (Bufo bufo) – ponad 2 600 osobników. W miarę możliwości w przyszłości projekt będzie realizowany również w innych lokalizacjach na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy.
Płazy to w skali świata najbardziej zagrożona wyginięciem grupa zwierząt
Przyczyny wymierania płazów:
•Niszczenie siedlisk (małych zbiorników wodnych)
•Zanieczyszczenia wody
•Zmiany klimatu (długotrwałe susze)
•Patogeny rozprzestrzeniane przez ludzi (np. przy okazji nielegalnego handlu egzotycznymi zwierzętami)
•Masowa śmiertelność na drogach, szczególnie podczas wiosennej i jesiennej migracji
English
Frog Action
Amphibians are the most endangered group of animals in the world. Numerous observations and scientific data indicate a clear decline in the numbers of some Polish amphibian populations. These trends are also observed throughout Europe. The most important causes of amphibian extinction include: loss and deterioration of their habitats, water pollution, climate change and the resulting long-term droughts, pathogens spread by humans and mass road mortality, especially during spring and autumn migration. The disappearance of local populations is mainly caused by anthropogenic factors, most often leading to the loss of basic habitats, as well as the increasing pollution of the natural environment with chemicals (e.g. fertilizers, pesticides).
With the onset of spring, after waking up from hibernations, amphibians are going to water reservoirs to mate and lay eggs. Their migration routes are often crossed by roads that constitute a dangerous migration barrier. Even if there is little car traffic on the road that amphibians must make a way, amphibian mortality can reach dangerously high levels. Even a road that isn’t busy can kill 50% of all the amphibians trying to overcome a barrier each year and pose a threat to the survival of the local amphibian population.
The Frog Action is an activity carried out in the Barycz Valley Nature Regional Landscape Park, initiated by the Lower Silesian Nature Regional Landscape Parks in 2006. We joined this project in 2016. The basis of this initiative is cooperation with local schools and institutions, so the project includes two courses of action: ecological education of the local community and active protection of amphibians in the field. What is it about? As a part of the Frog Action, temporary fences made of plasterwork mesh mounted on stakes are built along selected local parts of roads where amphibian mortality is the highest. There are also PVC pipes installed to act as retarders. Migrating amphibians fall into them, are then pulled out by volunteers and safely transferred to the mating reservoirs. The start of the campaign depends on the weather conditions in a given year and on the expected awakening of amphibians from hibernation, but usually falls at the turn of February and March.
The beginning of field activities is preceded by a number of educational activities conducted in primary schools located in the Barycz Valley Nature Regional Landscape Park. During classes, children learn how to recognize individual species of amphibians inhabiting nature regional landscape parks, how to actively protect them and how to prevent threats to this group of animals. They also learn about safety rules during fieldwork and the role of amphibians in ecosystems, and through direct contact and involvement in active protection, they begin to feel co-responsible for the state of local nature. Every year, over 100 volunteers from five local schools monitor the fences every day from the first days of March, according to a set schedule, in order to safely collect and move amphibians to their breeding places. The transferred amphibians are counted and identified, and the collected data constitute an important element of the inventories conducted by our employees. The summary of their activities and the reward for engaging in nature conservation is the Frog Festival, organized in May or June – an outdoor event that combines educational activities, trips and outdoor fun.
The involvement of volunteers and teachers participating in the campaign has saved over 10,500 individuals of 10 species from road deaths by 2023. The most numerous species are the European fire-bellied toad (Bombina bombina) – over 4,200 individuals, and the Common toad (Bufo bufo) – over 2,600 individuals. If possible, in the future the project will also be implemented in other locations in the Barycz Valley Nature Regional Landscape Park.
