Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy Dobiegł końca rok 2023, który z wielu powodów był dla nas bardzo ważny. Można wręcz powiedzieć, że był to dla nas czas przełomowy, również dzięki Wam. Dlatego w imieniu swoim oraz wszystkich pracowników Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego dziękuje Wam za wiele ciepłych słów kierowanych do nas zarówno poprzez media społecznościowe jak i w bezpośrednich rozmowach. Dziękuje, że jesteście z nami, że nas wspieracie i doceniacie, że nas inspirujecie. A doskonałym tego przykładem i wyrazem jest idea wydania kalendarza poświęconego wyprawom krajoznawczym „Na Manowce”, z Waszymi komentarzami i naszymi opowieściami. Ta dobra zielona energia bijąca w Waszych sercach jest zarazem motorem napędowym naszych działań, budowania wzajemnych relacji i więzi, ale też zaufania. I za to zaufanie należą się Wam, drodzy Czytelnicy i Uczestniczy naszych wydarzeń, wyrazy ogromnej wdzięczności. Jednocześnie proszę wybaczcie wszelkie niedociągnięcia, brak miejsc na wydarzenia, czasami opóźnienia czy zmiany. Nasze dwa malutkie zespoły merytoryczne, złożone zaledwie po 6 osób każdy, obejmują zasięgiem 14 wielkopolskich parków krajobrazowych, to blisko 180 tysięcy hektarów. Mimo to, wychodzimy z założenia, że nie liczy się ilość, ale jakość. Zdajemy sobie sprawę, że nie dotrzemy wszędzie, nie zdążymy z tymi wszystkimi pomysłami, które są w naszych głowach. Pomysłami na budowanie zaangażowanego w ochronę krajobrazu społeczeństwa, promocją osobliwości i walorów przyrodniczych czy działań związanych z ratowaniem zagrożonych gatunków naszego Regionu. Dlatego potrzebujemy Was, potrzebujemy partnerów, którym los rycyków, kumaków czy motyli nie jest obojętny. Którzy nie godzą się na zabudowywanie krajobrazu, dbając o jego estetykę i dziedzictwo, które zostało nam przekazane. Jednocześnie, przedłużając dobę i organizując weekendowe wydarzenia, dokładamy wszelkich starań, by każdy z Was mógł dotknąć tej niezwykłej przestrzeni, wsłuchać się w jej rytm, by mógł poczuć ją i odkryć na nowo, budując wspaniałe wspomnienia, do których będą wracać kolejne pokolenia. Wychodząc naprzeciw tak trudnym wyzwaniom postanowiliśmy wdrożyć od Nowego Roku nowe projekty oparte na wspólnych korzyściach, w myśl idei nauki obywatelskiej. Już za kilka chwil zabierzemy Was w podróż na skrzydłach Akademii Krajobrazu, poszukamy naszych następców w programie Młodych Ambasadorów Parków czy wyruszymy poza szlaki w nowej odsłonie tematycznych rajdów „Na Manowce”. Rok 2024 będzie również rokiem jubileuszowym X edycji cieszącego się ogromną popularnością konkursu „Przyrodnicze rymowanie”, do którego współtworzenia zaprosimy uczestników z poprzednich lat. To także nowe programy związane z ochroną gatunkową: zaprojektujemy sieć hot-spotów dla rzadkich ptaków siewkowatych w Nadwarciańskim Parku Krajobrazowym, wdrożymy program monitoringu wilka w Puszczy Zielonce czy spędzimy kolejne godziny nad rozwijaniem cyfrowych narzędzi służących do ocen i analizy krajobrazu, tak ważnych dla jego ochrony. Rok 2023 zamykamy szczęśliwi i spełnieni, choć jak to z naszym perfekcjonizmem bywa, mając lekki niedosyt. Wydaliśmy serię 14 nietuzinkowych, aktywizujących do odkrywania Wielkopolski, zeszytów krajoznawczych, nad którymi pracowaliśmy blisko dwa lata. Jesteście Drodzy Czytelnicy naszymi najlepszymi recenzentami i krytykami, dlatego tak bardzo cieszymi się z ciepłego przyjęcia tego wydawnictwa. Dziękuje Wam przy tej okazji za wszystkie uwagi, które z pewnością wdrożymy w dodruku. Nie spodziewaliśmy się także, że jeszcze w tym roku będziemy mieć przyjemność nagradzania pierwszych laureatów konkursu osadzonego w przestrzeni kierunku krajobraz, czyli „Plecaka Kolekcjonera Krajobrazów”. Pisaliśmy o tym w poprzednim numerze naszego magazynu. Jesteśmy także dumni z Tygodnia Ciemnego Nieba, który przeżywaliśmy wspólnie z Legionem 501 Star Wars, sprowadzając dla Was na ziemię nawet księżyc. Wspaniale udały się kampanie Akcja Żaba i Tydzień Liczenia Motyli. Nasze Ośrodki odwiedziło w tym czasie kilka tysięcy dzieci i młodzieży, spędzając czas na Zielonych Szkołach, poznając uroki Sierakowskiego i Nadwarciańskiego Parku. Dziękujemy, że byliście z nami, jesteście wspaniali! I w tym duchu chciałbym w imieniu swoim oraz całego zespołu życzyć Wam w kolejnym roku przede wszystkim zdrowia i pogody ducha. Nieustającej chęci do odkrywania i poznawania tajemnic przyrody, które są na wyciągnięcie ręki, tutaj w Wielkopolsce. Doceniania naszej lokalności i dbania o nią, o nasze małe ojczyzny. Wielu dobrych chwil, dobrych emocji i inspiracji czerpanych z natury. Wyciszenia i spokoju. A także podróży po wszystkich wskazanych w 14 zeszytach „Kierunku krajobraz” miejsc, dołączając do elitarnej grupy laureatów i przyjaciół wielkopolskich parków krajobrazowych. Wszystkiego dobrego! Rafał Śniegocki Dyrektor ZPKWW

Lato dobiegło końca. Wielkopolski krajobraz z dnia na dzień zmienia się, gdyż zgodnie z kalendarzem i pogodą z pól znikają świeżo zebrane płody rolne. Podobnie dynamiczne zmiany, ale w innym charakterze obserwujemy w świecie zwierząt. Bociany skorzystały z uczty jaką zastały na skoszonych polach, odkrywając całe bogactwo różnego rodzaju pokarmu. Przygotowane do dalekiej podróży ruszyły do lotu pod koniec sierpnia. Zobaczymy je znów dopiero na wiosnę. Podobnie z innymi ptakami - jaskółkami, szpakami czy wilgami. Nabrawszy sił po sezonie lęgowym, który dobiegł końca, gromadzą się w liczne grupy, w których raźniej i bezpieczniej będzie im przemierzać długą na tysiące kilometrów trasę corocznej migracji. Rozpoczynająca się jesień to także moment jednego z najpiękniejszych spektakli w świecie przyrody, którego osobiście uwielbiam być świadkiem. Rykowisko jeleni w Parku Krajobrazowym Puszcza Zielonka to jedno z najdonośniejszych w naszym regionie. Dziesiątki byków jeleni szlachetnych napędzane ślepym instynktem konkurują o łanie, przy okazji wydając z siebie przenikliwy ryk, który na otwartych polanach, zasnutych wieczornymi mgłami niesie się nawet kilka kilometrów. Takie doświadczenia to zawsze dobry fundament do poważnej refleksji nad bogactwem przyrody, która nas otacza. Cóż za wielkie szczęście mamy w Wielkopolsce, że jest tu aż 14 parków krajobrazowych! Trzy z nich: Lednicki, Powidzki i Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka obchodzą w tym roku swoje Jubileusze utworzenia. Najstarszy z nich - Lednicki świętuje swoje 35. urodziny! To miejsce jest przesiąknięte historią, która przemawia do nas z każdego kamienia i każdego drzewa. O bogactwie kulturowym Lednickiego Parku Krajobrazowego opowie nam dr Jakub Linetty z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, którego artykuł można przeczytać w tym numerze naszego kwartalnika. Czyż nie powinna nas rozpierać duma przez to, że tak duża część naszego regionu to niemalże niezmącona przyroda i wiekowa historia? Jesień to czas wdrażania nowych planów w Parkach! Program Młodych Ambasadorów Parków Krajobrazowych wraz z Akademią Krajobrazu przedstawia innowacyjne podejście do tych zagadnień i rzuca nowe światło na postrzeganie pojęcia edukacji.

Skończyła się wiosna, nadeszło lato! Chociaż miniona wiosna była stosunkowo chłodna i deszczowa, co pod wieloma względami uratowało sytuację dla rolników i wielkopolskiej przyrody, to już w pierwszych dniach czerwca mieliśmy okazję przypomnieć sobie, jak w praktyce wyglądają zmiany klimatu. Zupełny brak opadów w stolicy Wielkopolski i fala wysokich temperatur spowodowały, że świeżo skoszone trawniki błyskawicznie z zielonych stały się żółte. Na szczęście kilka dni później pojawiły się pierwsze od dłuższego czasu opady, nadal jednak widać gołym okiem, że w naszym regionie borykamy się z permanentną suszą. W najnowszym Magazynie KRAJOBRAZ znajdziecie Państwo m.in.: - Relacje z I Festiwalu Krajobrazu w Chalinie, - Relacje z XIX Ogólnopolskiego Festiwalu Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej w Lądzie - Artykuł "Nie taki kleszcz straszny jak go malują?" - Artykuł "100 metrów dla przyrody" i wiele innych.

Pierwszy kwartał 2023 roku dobiega końca, w co trudno uwierzyć. Przecież jeszcze niedawno żegnaliśmy bardzo pracowity rok 2022! Tymczasem przed nami czas pełen projektów, pełen edukacji i ochrony przyrody. W nowym numerze Magazynu KRAJOBRAZ pracownicy Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego zapraszają na wyjątkowe wydarzenia, a wśród nich między innymi trwający właśnie oSowiały Tydzień. Ta akcja skierowana jest do wszystkich, którzy chcieliby poznać tę tajemniczą grupę ptaków oraz dowiedzieć się, w jaki sposób możemy prostymi działaniami przyczynić się do polepszenia warunków dla ich bytowania. Przecież sowy to nasi sprzymierzeńcy - ograniczają liczebność gryzoni, na naszych polach i podwórkach! Osowiałych informacji o nie zabraknie w przestrzeni wirtualnej - na profilu ZPKWW na Facebooku oraz w przestrzeni fizycznej - na spotkaniach organizowanych w Ośrodkach Edukacji Przyrodniczej w Chalinie, w Lądzie oraz w Majątku Rogalin. W kolejnych miesiącach będziecie mieli Państwo okazję przeżyć kilka wypraw w ramach spacerów krajoznawczych „Na Manowce”. W marcu czeka na Was wycieczka po Sierakowskim PK, w kwietniu po Rogalińskim i Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. W maju nasi sympatyczni i doświadczeni przewodnicy zabiorą Was do Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia i Przemęckiego Parku Krajobrazowego. Warto śledzić informacje o zbliżających się spacerach w mediach społecznościowych już dużo wcześniej, tym bardziej, że zainteresowanych jest o wiele więcej niż miejsc! Maj to także miesiąc, w którym odbędzie się wyjątkowe wydarzenie - Festiwal Krajobrazu! Dokładnie w sobotę 20 maja, na terenie Ośrodka Edukacji Przyrodniczej w Chalinie, w sercu Sierakowskiego Parku Krajobrazowego będzie można na żywo obejrzeć pokazy rękodzielników a także wybrać się na krajoznawczy spacer. Nie zabraknie licznych stoiska lokalnych artystów oraz instytucji zajmujących się ochroną przyrody i turystyką. Wiodącą ideą festiwalu jest promocja dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego regionu, a także zwrócenie uwagi na problem zanieczyszczenia wód, zwłaszcza w kontekście zachowania zasobów przyrodniczych „Krainy 100 jezior” Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego. W tym celu planujemy utworzyć naukowy studencki kampus ekologiczny oraz debatę klimatyczną poświęconą zmianom klimatycznym i kurczącym się zasobom wodnym, tak ważnym dla zachowania bioróżnorodności i egzystencji człowieka. Już dzisiaj zachęcam do zarezerwowania w kalendarzach daty tego wydarzenia, na którym nie może Państwa zabraknąć!