Spacery „Na Manowce”

Na Manowce – przygoda na wyciągnięcie ręki

W czasie comiesięcznych wypraw wychodzimy poza szlaki, udajemy się w miejsca niedostępne, pełne tajemnic, by wspólnie przeżywać emocje związane z poznawaniem przyrody i kultury. Uczymy się interpretacji krajobrazu i nazywania jego poszczególnych elementów. Budujemy  zaangażowaną społeczność. Spacery pozwalają nam poczuć się jak XIX- wieczni odkrywcy, przemierzający krajobrazy łąk, lasów, czy bagien, w poszukiwaniu nieznanych gatunków fauny i flory. To przygoda na wyciągnięcie ręki, bez potrzeby przekraczania granic państw czy kontynentów.

“Manowce to poranna pobudka, by zdążyć na rozpoczęcie spaceru o 9:00 rano. Jedziemy zawsze w kilkuosobowej grupie zapalonych turystów. Jeszcze nigdy się nie zawiedliśmy. Trasy zaskakują zawsze – prowadzą nas przez kolejne parki krajobrazowe Wielkopolski na szagę przez las, wąska ścieżką wzdłuż jezior, czasem po ściernisku. Pomagamy sobie wzajemnie przechodzić przez rowy. Czerpiemy przyjemność z obcowania z przepiękną przyrodą, którą poznajemy dzięki niesamowitym opowieściom naszych przewodników i wiemy już jak pszczoły widzą kwiaty, czy mewa może być agresywna, w jakim celu liczy się motyle, ba nawet w Nadwarciańskim Parku Krajobrazowym łapiemy je do specjalnych siatek i rozpoznajemy. Patrzymy pod nogi i omijamy chrząszcze, a nawet ślimaki. Spoglądamy przez lunety, by zobaczyć gęgawy w Skulskim Parku Krajobrazowym. Manowce polecam każdemu!” – Ewa Wojtkowiak, uczestniczka Programu 2023.

W ciągu roku odbywa się 14 spacerów. Każdy spacer to podróż po innym parku krajobrazowym. Co roku zmieniamy kolejność wycieczek, dzięki czemu na przestrzeni lat mamy okazję przyjrzeć się tym samym miejscom o różnych porach roku. W czasie 5 edycji wprowadziliśmy  również „Manowce” tematyczne, które mają określony cel i specyfikę związaną z porą dnia czy grupą odbiorców. Są to np. spacery w poszukiwaniu konkretnych gatunków roślin lub zwierząt, a także wyprawy  skupiające się na fotografii a nawet nocnym niebie. Dzięki temu możemy poznać przyrodę z zupełnie innej perspektywy niż dotychczas!

“Żyjemy w świecie kątów prostych, wyznaczanych przez ulice, budynki, i chodniki. Przemieszczamy się w oparach szarości betonu, szkła i stali. W tym nadmiernie „ucywilizowanym” świecie wyprawy Na Manowce są synonimem niezależności i wolności wyboru, pozwalają znaleźć przestrzeń, którą chcemy iść przed siebie szukając celu i poczucia sensu. Są wyprawami ku przyrodzie i ku nam samym.” – Joanna Nawój-Połoczańska, uczestniczka Programu 2023.

Obecnie za sprawą utworzenia grupy na Facebooku, „Manowce” cieszą się ogromną popularnością. Ze względu na wprowadzenie limitu osób, dostanie się na konkretny spacer nie zawsze jest łatwe, należy się śpieszyć w czasie zapisów! Dla najwytrwalszych podróżników, przewidziane są nagrody w postaci odznak „Przyjaciela Parków Krajobrazowych”.  Każdy uczestnik ma także szansę zdobyć wyjątkowy workoplecak oraz przewodnik z serii „Kierunek Krajobraz”.

Harmonogram spacerów w 2024 roku

TerminPark KrajobrazowyTermin zgłoszeńPrzewodnikNr telefonuUwagi
20 stycznia9-15 styczniaArtur Golis667856027
24 lutego12-19 lutegoArtur Golis667856027
23 marca11-18 marcaNatalia Hałas669969498
6 kwietniaZnak Parku Krajobrazowego Promno25 marca-1 kwietniaKamil KwiatkowskiNumer telefonu zostanie podany przed spacerem20 kwietnia odbędzie się drugi spacer w PK Promno bez limitu osób
11 maja29 kwietnia do 6 majaMichał Białek603400189
8 czerwca27 maja do 3 czerwcaAntoni Kasprzak603409564
22 czerwca10-17 czerwcaRafał Śniegocki669011809Spacer tematyczny „Na Tropie Jelonka” – Krótkodystansowy spacer w poszukiwaniu jelonków
6 lipcaZnak Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia24 czerwca do 1 lipcaDorota Kinast607845816
20 lipca8-15 lipcaDorota Kinast607845816Spacer tematyczny „Spacer z siatkami entomologiczny w poszukiwaniu motyli”
10 sierpnia29 lipca do 5 sierpniaKarolina Ferenc61-295-22-72Nocny spacer z latarkami
7 września26 sierpnia do 2 wrześniaArtur Golis667856027
28 września16-23 wrześniaJarosław Śmierzchalski61-295-22-72Spacer tematyczny z okazji Dnia Jabłka, wzdłuż alei jabłoniowych zakończony degustacją starych odmian jabłek
19 października7-14 październikaMichał Białek606400189
23 listopada11-18 listopadaŁukasz Ławrysz693886883
7 grudnia25 listopada do 2 grudniaPatryk Janicki605565616
Harmonogram spacerów w 2024

Czy spacery „Na Manowce” są dla każdego?

Na „Manowce” mogą udać się zarówno dzieci jaki osoby starsze. Czas trwania jednej wyprawy to 3-5 godziny, natomiast dystans, który przemierzany nie przekracza 12 km.  Należy jednak pamiętać, że choć trasy nie są ekstremalne, bywają trudne – niekiedy będziemy musieli przejść przez wysokie trawy, przeskoczyć rów lub obejść obalony pień drzewa, a więc wymagana jest dobra sprawność fizyczna. W razie wątpliwości co do przebiegu spaceru, najlepiej skontaktować się wcześniej z przewodnikiem i dopytać o szczegóły trasy.

Poznaj naszych przewodników!

Alicja Biłoszewska
Koordynatorka spacerów „Na Manowce”

Od czerwca 2023 roku jestem koordynatorką spacerów „Na Manowce”. Na co dzień zajmuję się prowadzeniem social mediów ZPKWW oraz administrowaniem grupy „Na Manowce – wyprawy w nieznane”. Większość postów wychodzi spod mojej ręki i jestem osobą, która najczęściej odpowiada na Wasze komentarze oraz maile. Wykształcenie przyrodnicze zdobyłam w Technikum Leśnym w Tucholi oraz na studiach leśnych na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, jednak moja miłość do przyrody zaczęła się już we wczesnym dzieciństwie, kiedy to większość czasu spędzałam w lesie otaczającym moją rodzinną wieś. Jako dziecko uwielbiałam obserwować szybujące na niebie myszołowy i kanie i do dzisiaj budzą one mój zachwyt i pozostają moimi ulubionymi zwierzętami. Na spacerach „Na manowce” z pewnością żaden skrzydlaty drapieżnik nie umknie mojej uwadze. W ptakach drapieżnych fascynuje mnie nie tylko ich majestatyczny wygląd , ale również to w jaki sposób działa ich umysł. Prywatnie pasjonuję się sokolnictwem, czyli układaniem ptaków drapieżnych do łowów, dzięki czemu każdego dnia mam okazję zgłębiać świat tych pięknych zwierząt z ich perspektywy.  W 2021 r. wraz z grupą przyjaciół założyłam Sekcję Sokolnictwa i Ochrony Ptaków Szponiastych Koła Leśników UPP, której obecnie jestem opiekunką.

Artur Golis – Główny specjalista ds. ochrony przyrody i krajobrazu

Jestem wieloletnim pracownikiem ZPKWW. Spośród realizowanych obowiązków najbardziej lubię pracę terenową. Po każdym powrocie z wyjazdu służbowego wertuję w swojej pamięci przeżyte zdarzenia, obserwacje, spotkania z ludźmi. Ciągle odnajduję coś nowego, coś co zaciekawia, rodzi konieczność sprawdzenia, weryfikacji, doczytania, dopytania. Są to rzeczy na pozór błahe, ale zawsze (bodaj w minimalnym stopniu) ubogacające – niczym drobniutkie fragmenty mozaiki z czasem ujawniające jakiś szerszy obraz. Te spośród obserwacji które pozostają w pamięci budują moją wiedzę i doświadczenie. Uzbierała się tego zaledwie kropelka w porównaniu z bezkresem oceanu prawd o złożoności otaczającego nas świata przyrody, ale (śmiem twierdzić) to wystarczająco dużo, by znaleźć pretekst do kolejnego spotkania z Państwem.

Jarosław Śmierzchalski : kierownik Ośrodka Edukacji Przyrodniczej w Chalinie

W Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego pracuję od 1996 roku zajmując się ochroną i propagowaniem walorów przyrodniczych, kulturowych, historycznych Sierakowskiego Parku Krajobrazowego. Natomiast szeroko rozumianą edukację przyrodniczą rozpocząłem wraz z powstaniem Ośrodka Edukacji Przyrodniczej w Chalinie w kwietniu 1997 roku. Będąc z zawodu rybakiem śródlądowym a następnie absolwentem geografii na UAM w Poznaniu jako pasjonat historii oraz dawnych zawodów tj. kowalstwa i plecionkarstwa  chętnie dzielę się wiedzą o przyrodzie i przeszłości regionu z uczestnikami tzw. „Zielonych Szkół”, rajdów, czy innymi zainteresowanymi osobami. W ostatnich latach zaabsorbowały mnie tradycyjne odmiany drzew owocowych, szczególnie jabłonie, będące jakże ważnym elementem krajobrazu rolniczego, tworząc aleje śródpolne lub tradycyjne przydomowe sady.  Działalność tą realizuję opiekując się aleją drzew owocowych – Jabłoniowym Szlakiem w Chalinie i kolekcją drzew tradycyjnych odmian na terenie OEP Chalin. Staram się propagować je w społeczności lokalnej poprzez rozmnażanie, uzupełnianie istniejących nasadzeń i prowadzenie nauki szczepienia drzew. 

Uśmiechnięta kobieta obejmująca drzewo.

Dorota Kinast: kierownik Ośrodka Edukacji Przyrodniczej w Lądzie

Największą radość w pracy odczuwam, kiedy z funkcji kierownika Ośrodka mogę wcielić się w rolę edukatora przyrodniczego. Podczas prowadzonych zajęć staram się zaszczepić w młodych ludziach, a czasem również w seniorach zamiłowanie i poszanowanie dla przyrody w myśl idei zrównoważonego rozwoju. Jestem absolwentka Uniwersytetu
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ukończyłam geografię ze specjalnością: kształtowanie środowiska przyrodniczego. Stąd też bardzo często zwracam uwagę na genezę różnych form ukształtowania terenu. Od rozpoczęcia kampanii Tydzień Liczenia Motyli w wielkopolskich parkach krajobrazowych jestem również ogromną fanką motyli dziennych, na które na pewno będę zwracać uwagę podczas spaceru. Uwielbiam legendy o drzewach i zapewne wiele ciekawych historii o nich będę opowiadać na manowcowej wyprawie. Moim marzeniem jest, aby każdy uczestnik naszych zajęć i spacerów nawiązał relację z przyrodą, poczuł, że jest jej nierozerwalną częścią, a nie tylko konsumentem.

Michał Białek – Starszy specjalista ds. ochrony przyrody

Park krajobrazowy to według definicji „obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju”. Osobiście uważam, że wyprawy z cyklu „Na Manowce” są najlepszym możliwym sposobem na wspólne odkrywanie i efektywne poznawanie tych wartości. Dodatkowo spacer to też świetny sposób na aktywne spędzenie wolnego czasu podczas którego możemy odpocząć od codziennego przebodźcowania. Tempo marszu pozwala na utrzymanie koncentracji na pięknie rodzimego krajobrazu, które o wiele trudniej dostrzec przemieszczając się innymi sposobami. Z uwagi na zainteresowania i wykonywane obowiązki zawodowe najbliższe mi są te trasy wycieczek, które dają możliwość przebywania wśród ptaków (szczególnie ulubionych gatunków leśnych oraz związanych z urozmaiconym krajobrazem rolniczym i siedliskami wodno-błotnymi).  W czasie spacerów w których uczestniczę,  często wspólnie poznajemy i oznaczamy nie tylko widziane, ale przede wszystkim słyszane dzięcioły, świergotki, pokrzewki, pełzacze, chruściele, drozdy, łuszczaki i wiele, wiele innych. Kolejnym, nie mniej ważnym aspektem naszych „manowców” jest odkrywanie wszelakich ciekawostek historycznych, kulturowych oraz interesujących postaci związanych z odwiedzanymi miejscami.  

Kamil Kwiatkowski – specjalista ds. edukacji, turystyki i rekreacji

Jestem rdzennym mieszkańcem Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego. Wędrując niezliczone godziny po łąkach w Lądzie nabrałem fascynacji otaczającą mnie przyrodą i zachodzącymi w niej procesami. Ukończyłem studia na kierunku ochrona środowiska ze specjalnością ochrona ekosystemów lądowych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Moimi pasjami są botanika i ogrodnictwo, a dodatkowo kolekcjonuję rośliny egzotyczne. Ciągle zagłębiam informacje o inwazyjnych gatunkach obcych roślin oraz o ich wpływie na lokalne ekosystemy. Na wyprawie ze mną możecie liczyć na odkrywanie ciekawostek dotyczących wykorzystania roślin w przeszłości – w wierzeniach, medycynie ludowej oraz w kuchni. Ponadto postaram się pokazać Wam niezwykłe zależności zachodzące pomiędzy organizmami w naturze.

Patryk Janicki: Starszy referent ds. edukacji przyrodniczej w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Lądzie.

Absolwent biologii na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Miłośnik owadów zapylających w szczególności pszczół samotnic oraz motyli dziennych. Wiele uwagi poświęca również inwazyjnym gatunkom obcym roślin i zwierząt, o których historii i biologii, na pewno opowie w trakcie spaceru Na Manowce. Prywatnie motocyklista, entuzjasta mitologii słowiańskiej oraz hodowca murarek ogrodowych.

Natalia Hałas – Kierownik Zespołu ds. edukacji, turystyki i rekreacji

Przyrodniczą pasją wykazuję się od urodzenia . Musiałam więc zostać absolwentką biologii, specjalności ekologia i zarządzanie zasobami przyrody na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a jako zapalony ornitolog (od dziecka) przez cały okres studiów kierowałam Sekcją Ornitologiczną Koła Naukowego Przyrodników. Cztery lata poświęciłam badaniom biologii i ekologii błotniaka łąkowego na Południowym Podlasiu. Kilka lat temu stałam się także pasjonatką błonkówek i staram się stale zagłębiać w ten fascynujący świat. W związku z tym na wspólnej wyprawie możecie liczyć na liczne ptasie i pszczele (i nie tylko) opowieści. Będziemy spoglądać i w niebo i uważnie patrzeć pod nogi. Przede wszystkim jednak jestem przyrodnikiem i edukatorem, który stara się pomóc Wam dostrzegać najdrobniejsze elementy otaczającego nas świata przyrody, odkrywać kolejne fascynujące tajemnice wielkopolskich gatunków roślin i zwierząt i uczy doceniać wszystkie, nawet te niezbyt lubiane organizmy.

Znak firmowy jednostki Zespół Parków krajobrazowych województwa wielkopolskiego

Karolina Ferenc – starszy specjalista do spraw ochrony przyrody i edukacji w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Chalinie

Od najmłodszych lat interesuję się przyrodą. Mieszkając na skraju Sierakowskiego Parku Krajobrazowego i niedaleko Parku Krajobrazowego Dolina Kamionki (dawniej części Pszczewskiego Parku) nie mogłam nie odwiedzać często ich terenów poznając ich przyrodę, kulturę i historię. Fascynowały mnie od dziecka zwłaszcza ptaki i motyle ale, gdy wpadła w moje ręce pięknie ilustrowana książka o roślinach, to na nich głównie się skupiłam. Studiowałam na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na kierunku biologia środowiska i zajmowałam się zagadnieniem pierwotności przyrody i gatunkami roślin będącymi wskaźnikami starych lasów. Od dziecka interesowałam się też astronomią czytając czasopisma popularnonaukowe i prowadząc proste obserwacje astronomiczne. Swoje przyrodnicze zainteresowania próbuję łączyć z innymi pasjami: fotografią, malarstwem i rysunkiem.

W jaki sposób można zapisać się na spacer?