Bocian biały, czyli Ciconia ciconia – majestatyczny ptak, który budzi podziw swym pięknem i zachowaniem. Gatunek ten jest powszechnie znany, a Polska jest jego kluczowym siedliskiem. W naszym kraju żyje duża część populacji bociana białego – niemal 20% populacji światowej. Gatunek ten jest obiektem wielu badań ekologicznych, które pomagają nam zrozumieć jego rolę w ekosystemach oraz wpływ, jaki wywiera na środowisko.
W Polsce jest on prawdziwą ikoną przyrody. Obecność bociana w krajobrazie wiejskim jest tak powszechna, że niemal niemożliwe jest wyobrazić sobie polskie pejzaże bez charakterystycznych gniazd osadzonych na dachach budynków lub słupach. Liczebność populacji polskiej bociana białego jest stosunkowo wysoka oraz ma tendencje wzrostową. Wielu mieszkańców wsi dodatkowo angażuje się w ochronę bocianów, tworząc nowe miejsca gniazdowe i zapewniając ptakom odpowiednie warunki do rozmnażania. Niektóre bocianie gniazda stały się ważnym elementem lokalnej tożsamości. To przede wszystkim te, przy których zamontowano kamery internetowe. Takie gniazdo znajduje się w Orzechowie w Żerkowsko-Czeszewskim Parku Krajobrazowym, a także tuż za granicą Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy – w Przygodzicach, na południe od Ostrowa Wielkopolskiego.
W skali globalnej bociany białe zasiedlają szerokie obszary, od Europy po Azję Centralną i Afrykę Subsaharyjską. Podczas migracji bociany białe wykorzystują kominy termalne, czyli strumienie gorącego powietrza unoszące się nad nagrzewanymi powierzchniami, takimi jak pola czy nagie skały. Dzięki temu oszczędzają energię podczas lotu na długich dystansach. Te wędrowne ptaki opuszczają Polskę z początkiem jesieni i kierują się na południe, docierając aż do zimowisk w Afryce. Tam spędzają kilka miesięcy, wykorzystując zasoby pokarmowe dostępne na sawannach i w dolinach rzek. Wiosną bociany powracają do swoich rodzinnych okolic w Polsce, aby rozmnożyć się i wychować młode. Bociany białe są znane z długowieczności. W naturalnych warunkach mogą żyć nawet ponad 20 lat, a najstarszy udokumentowany osobnik dożył ponad 30 lat. Są też znane z wyjątkowego dźwięku – klekotu, wydawanego uderzaniem o siebie połówek dzioba. To jeden z najbardziej rozpoznawalnych dźwięków w polskiej przyrodzie.
Rola ekologiczna bociana białego jest niezwykle istotna. Jest on drapieżnikiem, którego obecność w krajobrazie wiejskim przyczynia się do kontroli organizmów uciążliwych dla rolnictwa, takich jak gryzonie. Bociany, w przeciwieństwie do popularnych przekonań, nie przynoszą dzieci. Jednak ich obecność w polskiej kulturze jako symbolu płodności i szczęścia wywodzi się z dawnych wierzeń i tradycji. Ich związek z dziećmi nie jest też zupełnie przypadkowy – w dawnych czasach sporo dzieci poczynało się podczas żniw, gdy całe wiejskie społeczności pracowały i bawiły się razem. Takie dzieci rodziły się akurat wtedy, gdy przylatywały bociany.